Co w sytuacji gdy pracodawca w ramach umowy karze pełnić mi funkcje pomocy opiekuna medycznego – w dalszym ciągu jest kontakt z pacjentem, co więcej na salach znajduje się kilka łóżek, a pracując jako „pomoc” mamy bliższy kontakt z pacjentem (podczas rehabilitacji w niektórych przypadkach istnieje możliwość zachowania wymaganego odstępu pokazując pacjentowi z odległości 1,5-2m ćwiczenie które powinien wykonać, jednak pracując jako „pomoc opiekuna” z takiej odległości nie jesteśmy w stanie usadzić pacjenta, ani pomóc przy czynnościach pielęgnacyjnych). Czy pracodawca ma prawo kazać nam pełnić taką funkcję?”
Odpowiedź:
W opisywanym przypadku pracodawca mógł powierzyć wykonywanie innej pracy na dwóch podstawach:
– przestój (art. 81 Kodeksu pracy),
– powierzenie innej pracy (art. 42 § 4 Kodeksu pracy).
W przypadku gdy pracodawca ogranicza działanie zakładu pracy i zaprzestaje prowadzenia działalności w celu ochrony przed rozprzestrzenianiem się wirusa COVID-19 zgodnie z Kodeksem pracy pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną. Jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – pracownikowi należy się 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.
Pracodawca może na czas przestoju powierzyć pracownikowi inną odpowiednią pracę, za której wykonanie przysługuje wynagrodzenie. Przez odpowiednią pracę rozumie się taką pracę, która odpowiada umiejętnościom pracownika, doświadczeniu i możliwościom wykonywania pracy, a jednocześnie jest potrzebna z punktu widzenia pracodawcy. Praca taka powinna też korespondować z kwalifikacjami pracownika. Fakt istnienia ograniczeń w świadczeniach rehabilitacyjnych nie oznacza, że nie można wykonywać jakiejkolwiek pracy związanej z kontaktem i z innym człowiekiem.
Zgodnie natomiast z art. 42 § 4 Kodeksu pracy w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, może on powierzyć pracownikowi inną pracę niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika. Kwalifikacje są odpowiednie, jeśli podczas powierzonej pracy pracownik ma możliwość wykorzystywania swojej wiedzy, umiejętności i doświadczenia na dotychczasowym stanowisku. Powierzona praca swoim charakterem nie może znacznie odbiegać od dotychczasowej pracy, bowiem może być potraktowane jako naruszenie poszanowania godności pracownika.
Przedsiębiorca może też obniżyć wymiar czasu pracy pracownika maksymalnie o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu, z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.